Sau khi phải trải qua một bi kịch nào đó, người lớn chúng ta có thể cảm thấy rối trí và mong manh, nhưng đối với trẻ em, các cháu càng cần đến sự hỗ trợ và hướng dẫn của chúng ta hơn.
Việc nói rằng chúng ta đang sống trong một thế giới đáng sợ vẫn còn nhẹ. Toàn thế giới đang chìm trong dịch bệnh Sar-Cov-2.
Trong nước, chỉ trong vòng vài tháng qua, trên cả nước đã xảy ra 7 đợt dông lốc, mưa đá diện rộng tại nhiều tỉnh miền núi phía Bắc; thiên tai làm 11 người chết, mất tích, trên 44.000 nhà bị sập đổ, hư hại; Trên 100.000 ha lúa, hoa màu ảnh hưởng, thiệt hại hơn 3.000 tỷ đồng (*); ngập mặn ở khu vực Tây Nam Bộ; cháy rừng ở Nghệ An…
Ngoài nước, Châu Phi mong manh trước nạn châu chấu và trước bờ vực của nạn đói; gió mùa và lũ lụt làm vô số người chết ở châu Á; máy bay chở khách của Ukraine rơi tại Iran khiến 176 người thiệt mạng…
Hơn thế nữa, nước Mỹ loạn lạc trong bạo lực; biểu tình và đổ máu tại Hong Kong…
Thảm sát tại trường học, bạo hành trong gia đình; thậm chí một người mẹ đã bỏ rơi đứa con 3 ngày tuổi; tấn công tình dục và nhiều hành động bạo lực khác… đã trở nên quá thường xuyên trong các bản tin hàng ngày. Bất cứ lúc nào, chỉ cần bật tin tức hoặc lướt qua các dòng tin trên mạng xã hội, hết tin khủng khiếp này đến tin đau lòng khác cứ đập vào mắt chúng ta.
Tác động của thảm kịch trên trẻ em và thiếu niên
Nếu những thảm kịch như vậy còn khó đối với người lớn thì đối với trẻ em và thiếu niên lại càng khó khăn hơn để các em có thể hiểu và đối diện.
Tiến sĩ Melissa Brymer, Giám đốc Chương trình Chống Khủng bố và Thảm họa của Trung tâm Quốc gia về Căng thẳng Sang chấn ở Trẻ em tại đại học California ở Los Angeles, chia sẻ: “Sau một sự kiện tin tức đau buồn, con bạn có thể lo lắng điều đó sẽ xảy ra một lần nữa, các cháu sẽ gặp nguy hiểm hoặc những người thân yêu sẽ bị thương hoặc bị giết”.
Các phụ huynh ước gì họ có thể bảo vệ con mình khỏi những bi kịch, nhưng điều đó khó mà làm được. Với tư cách là giáo sư tâm lý học tại trường Đại học Nova Southeastern và là một chuyên gia về các tình huống khủng hoảng, tiến sĩ giáo dục Scott Poland nhận định: “Ngày nay, với quá nhiều phương tiện truyền thông và những dòng tin tức liên tục xuất hiện 24/7 trên điện thoại thông minh của chúng ta, việc thoát khỏi những câu chuyện chấn động này là hầu như không thể. Con bạn sẽ tìm hiểu về những thảm kịch đó, nghĩa là bạn cần phải chủ động giúp các cháu thông hiểu những gì đã xảy ra”.
Từ góc nhìn của Kinh Thánh, việc nói về các sự kiện bi thảm với con cái cũng là điều khôn ngoan. Kinh Thánh cho chúng ta biết rằng “Trong những ngày cuối cùng, sẽ có những thời kỳ khó khăn” (sách Ti-mô-thê Nhì chương 3 câu 1). Chúng ta đã được báo trước rằng thế giới sẽ ngày càng trở nên nguy hiểm và bất ổn, cho đến khi Đấng Christ Giê-xu trở lại.
Lẽ tất yếu, phụ huynh phải có trách nhiệm chuẩn bị con bước vào tuổi trưởng thành. Điều đó bao gồm việc dạy cho trẻ hiểu (trên nền tảng Kinh Thánh) vì sao lại có quá nhiều rắc rối trên thế giới, làm thế nào để trở nên kiên cường, tầm quan trọng của việc tập trung vào bức tranh lớn của Đức Chúa Trời. Thông qua việc giúp trẻ đối mặt với những bi kịch ngày nay, chúng ta cũng đang giúp các cháu học cách đối phó với nhiều nghịch cảnh ở phía trước.
Phụ huynh có thể làm gì để giúp con cái cảm thấy an tâm và sống tích cực giữa những tin tức tiêu cực bao trùm trong cuộc sống? Sau đây là sáu gợi ý thiết thực:
1. Chủ động trò chuyện.
Khi tin tức thông báo một khủng hoảng lớn, hãy chủ động trao đổi với con bạn về điều đó; đừng đợi đến khi các cháu hỏi chúng ta.
“Con bạn sẽ nghe về những chuyện đó ở trường và từ các phương tiện truyền thông. Nhiều điều các cháu nghe được sẽ trở nên đáng sợ hoặc thậm chí không chính xác”, tiến sĩ Brymer nói, “cho nên bạn cần phải nói chuyện với con để tìm hiểu xem con đã nghe gì, chỉnh sửa bất kỳ thông tin sai lệch hoặc hiểu lầm nào, và giải tỏa mọi lo lắng cho con”.
Bạn có thể mở đầu như sau: “Ngày hôm nay đã có chuyện kinh khủng xảy ra. Con có nghe ai nói gì chưa?” Hãy để con bạn chia sẻ mối quan tâm và quan điểm của các cháu, lắng nghe cẩn thận những gì con nói. Hãy đảm bảo rằng bạn đã nắm vững thông tin về tình huống để có thể giúp con hiểu đâu là sự thật, đâu là lời đồn. Hỏi xem con có thắc mắc nào không, sau đó trả lời trung thực mà không đi sâu vào các chi tiết bạo lực hoặc hình ảnh.
Nếu các cháu không có câu hỏi thì càng tốt. Không phải trẻ nào cũng muốn nghe giải thích đầy đủ.
Hãy nhớ rằng, nếu sự việc xảy ra càng gần nơi bạn sống thì con bạn càng cần phải được nói chuyện về điều đó.
2. Linh động trong cuộc trò chuyện.
Hãy nói chuyện với con cái về các tình huống khủng hoảng theo cách phù hợp với độ tuổi và mức độ trưởng thành của con. “Chúng ta không muốn áp làm trẻ choáng ngợp với quá nhiều thông tin chi tiết mà các cháu chưa đủ phát triển để xử lý”, tiến sĩ Poland cảnh báo.
Với trẻ mẫu giáo, tiến sĩ Poland khuyên chỉ nên thảo luận về những bi kịch nếu trẻ có để ý đến. Còn đối với trẻ tiểu học, các cháu thường chỉ muốn một lời giải thích ngắn gọn về những gì đã xảy ra, cùng với lời trấn an rằng cuộc sống của các cháu sẽ không bị làm sao cả. Học sinh cấp hai và cấp ba thường muốn có thông tin chi tiết hơn về sự việc, bao gồm những nguyên nhân và liệu nó có thể xảy ra trong khu vực sống của mình hay không.
Khác biệt về tính cách cũng là điều cần kể đến. Chẳng hạn như một số trẻ 10 tuổi có thể khiếp sợ núi lửa và không muốn nói về cái thứ vừa mới phun trào đó, nhưng những trẻ 10 tuổi khác lại chẳng có vấn đề gì mà thậm chí còn không quan tâm.
“Hãy để ý những động thái của con bạn”, tiến sĩ Poland nói, “Các cháu sẽ cho bạn biết nếu muốn nghe thêm”.
3. Làm gương về sự bình tĩnh.
Nếu con cái nhìn thấy bạn buồn rầu hoặc thậm chí rơi nước mắt trước một tin tức đau buồn nào đó cũng không sao, nhưng đừng để cho bản thân trở nên quá xúc động hoặc tuyệt vọng. Cần duy trì sự bình tĩnh, bởi vì con bạn đang học cách đối phó với bi kịch bằng cách quan sát phản ứng của bạn. Nếu bạn tỏ ra lo lắng hoặc hoảng loạn, trẻ sẽ hấp thu cảm xúc đó và trở nên sợ hãi.
Theo tiến sĩ Brymer, “Trẻ em đối phó với cuộc sống tốt nhất khi có cha mẹ là nguồn sức mạnh. Ở đây, không có ý là phụ huynh cần phải tỏ vẻ bề ngoài, nhưng họ cần có khả năng đem lại sự yên tâm cho trẻ và trả lời câu hỏi của các cháu. Nếu không tỉnh táo quân bình cảm xúc, bạn không thể đem lại những điều đó cho con”.
Nếu có điều gì đó khủng khiếp vừa xảy ra khiến bạn không giữ được bình tĩnh, hãy cho mình thời gian để ổn định trước khi nói chuyện với con về sự việc. Hãy đến với Chúa trong lời cầu nguyện và xin Ngài ban cho bạn lòng can đảm, sự bình an và khôn ngoan khi nói chuyện với con. Hãy làm gương cho con về việc bạn tìm kiếm sức lực từ nơi Chúa và đặt lòng tin cậy Ngài. Đây là điều mà bạn muốn con mình học theo.
4. Cầu nguyện cùng nhau.
Hãy giúp con cái nhớ rằng, bất kể những điều khủng khiếp nào đang diễn ra xung quanh, Đức Chúa Trời luôn ở cùng để bảo vệ chúng ta. Chúng ta không bao giờ nằm ngoài sự chăm sóc của Ngài và không cần phải sợ hãi.
Khi nhìn thấy hậu quả của một thảm kịch, trẻ thường muốn làm một cái gì đó để mọi thứ tốt hơn. Một trong những điều mang tính xây dựng nhất mà bất cứ ai cũng có thể làm là tìm kiếm Chúa. Phụ huynh nên chủ động trong việc này bằng cách bắt đầu thì giờ cầu nguyện của gia đình.
Cùng với người phối ngẫu và con cái, cả gia đình cầu nguyện xin Chúa chu cấp cho những người bị ảnh hưởng bởi thảm kịch, dẫn dắt các nhà cầm quyền, tiếp tục giữ gia đình được bình an, và Chúa Giê-xu sớm trở lại để hoàn tất xây dựng vương quốc của Ngài trên đất này (sách Ma-thi-ơ chương 6 câu 10). Việc cầu nguyện như thế dạy cho trẻ cách ứng phó trước khủng hoảng, bằng cách tìm đến Chúa, và điều này cũng giúp trẻ tập trung vào bức tranh toàn cảnh của Ngài.
5. Hạn chế tiếp xúc với phương tiện truyền thông.
Việc cập nhật tin tức về thế giới chắc chắn là quan trọng. Nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta để cho bản thân hoặc con cái bị đắm chìm trong sự phóng đại của các phương tiện truyền thông xoay quanh một thảm họa. Nhìn chung, bạn sẽ không nghe thấy nhiều thông tin mới hơn khi xem tin tức trong hai, ba, bốn giờ đồng hồ tiếp theo so với giờ đầu tiên.
Tiến sĩ Maryann Robinson, (Giám đốc chi nhánh Dịch vụ Sức khỏe tâm thần và Căng thẳng sang chấn Khẩn cấp tại Cơ quan Quản lý Dịch vụ Sức khỏe tâm thần và Lạm dụng Chất kích thích), cho biết: “Việc đưa tin tức về thảm kịch, đặc biệt nếu cứ phát đi phát lại và liên quan đến sự đau đớn của con người, có thể tác động tiêu cực đến trẻ em và thanh thiếu niên. Trẻ em ở tuổi còn quá nhỏ có thể hiểu nhầm việc phát đi phát lại tin tức nghĩa là tai họa đó đã xảy ra nhiều lần”.
Bà nói thêm rằng trong những năm gần đây, tin tức trên TV càng ngày càng trở nên giật gân và giàu hình ảnh. Việc xem quá nhiều tin tức có thể làm tăng sự lo lắng và sợ hãi ở trẻ em và người lớn.
Một khi bạn đã nắm được các tin tức cơ bản về những gì đã xảy ra, tốt nhất là tắt TV và hạn chế các nguồn tin trên mạng xã hội. Thay vào đó, hãy tìm đến những hoạt động xoa dịu căng thẳng như cùng gia đình đi dạo, đi xe đạp, tham quan công viên, chơi trò chơi, đọc Kinh Thánh…
Hãy nhớ chương trình của Đức Chúa Trời vẫn được thực hiện, Ngài vẫn đang tể trị và một ngày nào đó, mọi đau đớn và bi kịch sẽ chỉ là dĩ vãng!
6. Đảm bảo với con về sự an toàn.
Trong bất kỳ tình huống thảm họa nào, sẽ có công an, cảnh sát, lính cứu hỏa, nhân viên cấp cứu và nhân viên cứu hộ tại chỗ để giúp đỡ các nạn nhân và khôi phục trật tự. Nếu có một thảm kịch lớn xảy ra trong cộng đồng của bạn, hãy nhắc con bạn nhớ đến điều đó để trấn an các cháu, rằng các biện pháp an toàn luôn sẵn sàng. Cũng hãy khẳng định với con rằng các cháu cực kỳ quan trọng với bạn, rằng bạn yêu con và sẽ làm mọi cách để con được an toàn.
Điều quan trọng nhất là hãy giúp trẻ nhớ rằng mặc dù chúng ta nhìn thấy những sự kiện khủng khiếp xảy ra xung quanh, Chúa luôn ở cùng để bảo vệ chúng ta. Chúng ta không bao giờ nằm ngoài sự chăm sóc của Ngài và không cần phải sợ hãi. Chúa là nơi nương dựa và ẩn náu tuyệt đối của chúng ta.
Tất nhiên, ngay cả khi chúng ta an toàn và được bảo vệ, vẫn vô cùng đau lòng khi thấy tất cả những đau khổ, bạo lực và hủy diệt xảy ra xung quanh ta. Cách duy nhất để đối phó với điều này là hãy nhớ chương trình của Đức Chúa Trời vẫn được thực hiện, Ngài vẫn đang tể trị và một ngày nào đó, mọi đau đớn và bi kịch sẽ chỉ là dĩ vãng.
Đây là những chân lý quan trọng mà chúng ta có thể chia sẻ với con em mình để đem đến sự bình an và cái nhìn tích cực trong cuộc sống cho các cháu.
(*) Theo Tổng Cục Khí Tượng Thủy Văn Việt Nam đăng ngày 15/05/2020
Nguồn: Life Hope & Truth
Dịch: Blessie
Chưa có bình luận nào, bạn có muốn trở thành người đầu tiên?